İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki İZBETON A.Ş. üzerinden yürütülen kooperatif ve ihale süreçlerine dair yürüttüğü soruşturmada, eski Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in de aralarında bulunduğu 161 kişinin gözaltına alındığını duyurdu. Açıklamada, kamu zararının ve yersiz ödemelerin toplamının 20 milyar TL’nin üzerinde olduğu öne sürüldü.
Başsavcılık tarafından paylaşılan bilgi notuna göre, İzmir’de kentsel dönüşüm, yol yapımı ve araç kiralama ihaleleriyle kooperatif faaliyetlerinde büyük çapta yolsuzluklar tespit edildi. Soruşturma kapsamında, “ihaleye fesat karıştırma”, “edimin ifasına fesat karıştırma”, “nitelikli dolandırıcılık” ve benzeri birçok suç iddiası bulunuyor.
Kooperatif Modeline Suç Duyurusu
Tunç Soyer’in başkanlığı döneminde başlatılan ve “Türkiye’de bir ilk” olarak duyurulan kooperatifleşme modeli, belediyeye bağlı İZBETON üzerinden yürütülüyordu. Ancak zamanla projeye dahil olan hak sahiplerinin şikayetleri üzerine Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlattı.
Sayıştay, Müfettiş ve Yeni Yönetim Raporları Delil Oldu
Soruşturma dosyasında, 469 mağdur vatandaşın şikayetleri, Sayıştay raporları, İçişleri Bakanlığı mülkiye müfettişlerinin tespitleri ve mevcut belediye yönetiminin suç duyuruları da yer alıyor. Ayrıca savcılığın talebiyle hazırlanan bilirkişi raporları ile zararın boyutunun belirlendiği açıklandı.
Usulsüz Harcamalar ve Yarım Kalan İhaleler
-
İZBETON aracılığıyla 10 binin üzerinde araç kiralandığı, ancak bunlardan 5 binine dair hiçbir resmi kayıt bulunmadığı ifade edildi.
-
Kooperatif üzerinden bazı belediye yöneticilerine ait 5 milyon TL’yi aşan temsil ve ağırlama giderlerinin, faturasız şekilde İZBETON’a ödetildiği iddia edildi.
-
Alt yüklenicilere devredilen inşaat işlerinin tamamlanmadığı, projelerin yarıda bırakıldığı ve bu sayede haksız kazanç elde edildiği bildirildi.
Öne Çıkan Dosyalar ve Zarar Tutarları
-
2021 ve 2023 yol yapım ihalelerinde yaklaşık 41 milyon TL kamu zararı ve yersiz ödeme tespit edildi.
-
2019 yılı ihalelerinde, tamamlanmayan işlerin başka ihalelere aktarılmasıyla yaklaşık 243 milyon TL kamu zararı oluştu.
-
Araç kiralama ihalelerinde, 18.9 milyon TL kamu zararı ve 29.8 milyon TL yersiz ödeme belirlendi.
-
Kooperatif faaliyetleri kapsamında, konaklama, organizasyon ve seyahat harcamaları için 5.9 milyon TL tutarında belge ibraz edilmeden ödeme yapıldığı kaydedildi.
-
Karşıyaka Örnekköy bölgesindeki projelerde, İZBETON’un 41.9 milyon TL zarar ettiği belirtildi.
-
Gaziemir ve Karabağlar’daki dönüşüm alanlarında, dolandırıcılığa teşebbüs edildiği, ancak net zarar tespit edilemediği bildirildi.
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı, tüm soruşturmaların mevcut belediye yönetimi ve İZBETON A.Ş.'nin suç duyuruları üzerine başlatıldığını, dosyalarda bilirkişi tespitlerinin yer aldığını açıkladı. Gözaltına alınan 161 kişinin ifade işlemleri sürüyor.
