İzmir’de İZBETON ve bazı kooperatiflere yönelik yürütülen soruşturma, 1 Temmuz sabahı eş zamanlı operasyonlarla yeni bir boyut kazandı. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Bürosu’nun koordinesinde, 157 kişi hakkında işlem yapıldı. Gözaltına alınanlar arasında eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, CHP İl Başkanı Şenol Aslanoğlu, eski İZBETON Genel Müdürü Heval Savaş Kaya ve pek çok belediye yöneticisi yer aldı.
Adliyeye çıkarılan 99 kişiden 60’ı tutuklanırken, 58 şüpheli adli kontrolle serbest bırakıldı. Bir kişi ise savcılık ifadesinin ardından salıverildi.
Başkan Tugay'ın Talimatıyla Başlatılan Denetim, Soruşturmanın Fitilini Ateşledi
Soruşturmaya dayanak oluşturan belgelerin, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay’ın talimatıyla hazırlanan iç denetim raporlarından geldiği öğrenildi. Tugay, 18 Nisan 2024 tarihinde İç Denetim Birimi’ne gönderdiği yazıyla, İZBETON’un mal-hizmet alımları ve varlıklarının incelenmesini istedi. 24 Haziran'da hazırlanan raporlar savcılığa iletildi.
Asfalt Yok, Ödeme Var: Hayali İşlemler Ortaya Serildi
İç denetim raporlarında, yapılan işler ile fatura edilen bedeller arasında ciddi farklar bulundu. 2021 sonlarında İZBETON’un, asfalt ve parke sevkiyatları için toplamda milyonlarca lira ödediği, ancak sevkiyatların hiç yapılmadığı belirlendi. Örneğin, sadece 14–31 Aralık 2021 döneminde teslim edilmediği halde varmış gibi gösterilen 7 bin 812 m² parke için 350 bin liradan fazla ödeme yapılmış.
Benzer şekilde, alt yüklenici Balaban Hafriyat ve diğer firmalar üzerinden gerçekleşmemiş sevkiyatlara milyonlarca liralık ödemeler yapıldığı tespit edildi. Loft Dizayn Ltd. Şti. ve MCA Beton gibi firmalarla yapılan sözleşmelerde, teslimat yapılmadığı halde para aktarıldığı raporlandı.
Sathi Kaplama İşlerinde 20 Milyonluk Açık
İnceleme raporlarına göre, Bayındır, Torbalı ve Menemen ilçelerinde yapılan yol kaplama işlerinde yaklaşık 20 milyon liralık fazla ödeme saptandı. Üstelik aynı iş kalemlerinin hem yüklenici firmalarca hem de belediyeye sunulan hak edişlerde çift kullanıldığı belirlendi. Bu çakışmaların belediye bütçesine zarar verdiği ifade edildi.
Kamu Zararına Açılan Kapılar
2023 ve 2024 yıllarında araç kiralama ihalelerinde yapılan hatalar da dikkat çekti. Kontrol heyetlerinin görevlerini mevzuata uygun yapmadığı, bazı araçların hiç çalışmadan ödeme listelerine girdiği belirtildi. Bu nedenle yalnızca bu kalemden kaynaklı 1,7 milyon liralık fazladan ödeme yapıldığı ortaya kondu.
İZBETON’un araçları ihalesiz temin ettiği ve bu işlemlerin Kamu İhale Kanunu'na aykırı olduğu, üst düzey yöneticilerin sorumluluğunun bulunduğu raporlandı.
Mükerrer Hak Edişler, Çalışmayan Araçlar ve Kayıp Faturalar
İç denetim bulgularına göre, aynı araçların farklı iş kalemlerinde iki kez hak edişe yazıldığı, toplamda 3,6 milyon lira mükerrer ödeme yapıldığı belirtildi. Bazı araçların hiç çalışmamasına rağmen ödeme aldığı, bu yolla 4,2 milyon lirayı aşkın tutarın haksız yere aktarıldığı ifade edildi.
Ayrıca, milyonlarca liralık seyahat ve organizasyon giderine ilişkin faturaların büyük kısmında açıklayıcı bilgiye rastlanmadı. 11 adet faturanın aslı ise hiç bulunamadı.
Harcamalar Yönetime Sunulmamış
Seyahat, yemek, otel, uçak bileti gibi kalemlere ilişkin 6,5 milyon liralık giderin, yönetim kurulu onayı olmadan yapıldığı belirlendi. Özellikle dönemin İZBETON Genel Müdürü Heval Savaş Kaya’nın çok sayıda harcamanın altında doğrudan imzası bulunuyor.
En yüksek fatura tutarlarının Barhan Turizm’e ait olduğu ve bu şirket üzerinden çok sayıda etkinliğin gerçekleştirildiği görüldü. Ancak bu etkinliklerin şirket faaliyetleriyle bağı ne yönetime ne de denetim birimine sunulmuştu.
