İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu açıklandı.
Raporda, İzmir’in Örnekköy bölgesinde yürütülen kentsel dönüşüm çalışmalarında mevzuata aykırı devir işlemleri, denetim zafiyetleri ve gecikmeler tespit edildi.
Kentsel dönüşüm işi kooperatiflere devredildi
Denetim raporuna göre, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu uyarınca İZBETON’a devrettiği dönüşüm işleri, şirket tarafından kooperatiflere protokol yoluyla aktarıldı.
Sayıştay, bu işlemin yasa dışı olduğunu vurgulayarak, “Kooperatifler kamu kurumu niteliğinde olmadığından kentsel dönüşüm projelerinde yüklenici veya müteahhit sıfatıyla yer alamaz” tespitinde bulundu.
Denetçiler, yapılan devirler için Büyükşehir Belediyesi’nden izin alınmadığını, ayrıca kooperatiflerin müteahhitlik yetki belgelerinin bulunmadığını belirledi.
“Müteahhitlik sorumluluğu hukuken mümkün değil”
Raporda, kendi arsası bulunmayan kooperatiflerin yapı müteahhitliği sorumluluğunu üstlenemeyeceği hatırlatıldı.
Buna rağmen İzbeton’un, bu kooperatiflere iş devri yaptığı, SGK işlemlerinin dahi İZBETON’un alt yüklenici numarası üzerinden yürütüldüğü tespit edildi.
“Bu nedenle devralan kooperatiflerin söz konusu müteahhitlik işini yapmaları hukuken mümkün değildir.”
İnşaatlar yüzde 30 bile tamamlanamadı
Sayıştay’ın denetiminde, Örnekköy 3. ve 4. etap kentsel dönüşüm alanlarının, 2024 ortasında tamamlanması gerekirken ciddi gecikme yaşandığı belirtildi.
3. etapta fiziki ilerleme oranı yüzde 19,24, 4. etapta ise yüzde 32,09 seviyesinde kaldı.
Belediye yönetimi sürece kayıtsız kaldı
Raporda, İZBETON yönetim kurulunun belediye başkanı, genel sekreter ve üst düzey yöneticilerden oluştuğu hatırlatılarak, hem şirket hem belediye yönetiminin süreçte görevli olmasına rağmen denetim sorumluluğunu yerine getirmediği kaydedildi.
“Belediye ve şirket yönetimi konuya vakıf olmasına rağmen kontrol ve denetim yetkisini kullanmamıştır.”
Sayıştay: “Kamu zararı oluştu, hukuki süreç başlatılmalı”
Denetim raporunda, kanuna aykırı devir işlemleri, inşaatların gecikmesi ve hak sahiplerine kira yardımı yapılmaması nedeniyle Büyükşehir Belediyesi’nin zarara uğradığı vurgulandı.
Sayıştay, zarara neden olan kişi ve kurumlar hakkında hukuki sürecin derhal başlatılması gerektiğini bildirdi.
Arka plan: Soruşturma sürüyor
1 Temmuz 2025’te İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı, İZBETON A.Ş. ve taşeron şirketler hakkında “ihaleye fesat karıştırma” ve “nitelikli dolandırıcılık” suçlamalarıyla soruşturma başlattı.
Eski Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ve CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu dahil 139 kişi gözaltına alınmış, 65 sanık hakkında 3 yıldan 45 yıla kadar hapis cezası istenmişti.
Dava, İzmir 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde sürüyor.
