Sayıştay Dairesi Başkanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 yılına ait denetim raporunu kamuoyuna açıkladı. Raporda, özellikle Ödemiş Katı Atık Bertaraf Tesisi’ne ilişkin çarpıcı tespitler yer aldı.
Denetim bulgularında, “Ödemiş Entegre Katı Atık Yönetimi Tesislerinin Yapım ve İşletilmesine İlişkin İmtiyaz Sözleşme Hükümlerinin Sürdürülebilir Olmaması ile Usule Uyulmaksızın Ek Protokol İmzalanarak Firmaya Mali Avantaj Sağlanması” başlıklı bölümde, eski Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu hakkında idari ve adli süreç başlatılması tavsiye edildi.
Seçimden iki gün önce ek protokol
Rapora göre, Ödemiş’te İzmir Büyükşehir Belediyesi, Ödemiş Belediyesi ve özel sektör ortağı Biosun A.Ş. tarafından 2021 yılında hizmete alınan tesisin işletilmesine ilişkin kritik bir gelişme, 2019 yerel seçimlerinden sadece iki gün önce yaşandı.
Kocaoğlu’nun başkanlık görevini devretmeden hemen önce imzaladığı ek protokolle, firmanın imtiyaz hakkı Ödemiş dışındaki Kiraz, Beydağ, Tire ve Bayındır ilçelerini de kapsayacak şekilde genişletildi.
Sayıştay, bu değişikliğin Danıştay görüşü, İçişleri Bakanlığı kararı ve belediye meclisi onayı olmadan yapıldığını belirledi. “Bir kamu hizmetine ilişkin imtiyaz alanının bu şekilde genişletilmesi mevzuata açıkça aykırıdır” denilen raporda, ek sözleşmenin firmaya mali avantaj sağladığı ve belediyenin çıkarlarını zedelediği vurgulandı.
Yer teslimi seçime 2 gün kala gösterildi
Denetçiler, ayrıca Ödemiş Belediyesi’nin 2013 yılında şirkete yer teslimini yapmış olmasına rağmen, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin teslim tarihini seçime iki gün kala yapılmış gibi gösterdiğini tespit etti. Bu işlemle birlikte şirkete haksız şekilde süre uzatımı tanındığı ifade edildi.
271,9 milyon TL’lik tahkim kararı
Raporun devamında, tesisin işletilmesinden belediyenin herhangi bir gelir elde edemediği, buna karşın Biosun A.Ş.’nin yaptığı harcamaları gerekçe göstererek İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden 271 milyon 900 bin TL talep ettiği belirtildi.
Tahkim Kurulu’nun bu tutarın şirkete ödenmesi yönünde karar aldığı, belediyenin ise kurum içinde disiplin süreci başlattığını bildirdiği ifade edildi.
Sayıştay raporunda şu ifadeler dikkat çekti:
“2019 yılındaki ek protokolde imzası bulunan üst yönetici belediye başkanı hakkında ne tür bir işlem yapıldığına dair bilgi verilmemiştir.”
Sayıştay’dan açık çağrı: Hukuki süreç başlatılmalı
Raporda, gerekli idari ve hukuki onaylar alınmadan imtiyaz alanının genişletilmesinin mümkün olmadığı vurgulanarak şu tespitlere yer verildi:
“2019 tarihli ek protokolde imzası olan üst yönetici belediye başkanı hakkında idari ve adli sürecin işletilmesi gerekmektedir. Mevcut tahkim sürecinde, imtiyaz sözleşmesinin ‘Süre bitiminden önce devir’ başlıklı 22’nci maddesinin idareye tanıdığı yetki çerçevesinde şirketle görüşmeler yapılmalı; sözleşme, belediyenin haklarını koruyacak biçimde revize edilmelidir.”
Ayrıca, sözleşmenin aleyhe hükümlerinin uyarlanması, gerekli yasal görüşlerin alınması ve tahkim kurulunun kararına uygun biçimde ödemelerin “idarenin menfaatini koruyacak şekilde” gerçekleştirilmesi gerektiği belirtildi.
