Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 105. kuruluş yıl dönümü, millet iradesinin temsili ve bağımsızlık mücadelesinin simgesi olarak kutlanıyor.
Cumhuriyete Giden Yolda Tarihi Bir Dönüm Noktası
Türkiye Cumhuriyeti'nin temel taşlarından biri olan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), açılışının 105. yıl dönümünü kutluyor. Düşman işgali altındaki topraklarda, Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde başlatılan Kurtuluş Savaşı’nın siyasi karargâhı olan Meclis, halkın iradesini yansıtarak Cumhuriyet’e giden yolu açtı.
Mondros’tan Meclis’e: İşgale Karşı İlk Tepkiler
Osmanlı İmparatorluğu'nun 1. Dünya Savaşı’ndan mağlup çıkması ve Mondros Mütarekesi sonrasında Anadolu’nun işgale uğraması, Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasıyla yeni bir dönemi başlattı. Bu tarihi adım, bağımsızlık mücadelesinin kıvılcımını ateşledi.
Misak-ı Milli Kabul Edildi, İstanbul İşgal Edildi
1919 sonbaharında yapılan seçimlerle yeniden toplanan Osmanlı Mebusan Meclisi, 28 Ocak 1920'de gizli bir oturumda Misak-ı Milli’yi kabul etti. Ancak İstanbul’un 16 Mart 1920’de işgale uğraması ve Milli Mücadele yanlılarının tutuklanmaya başlaması, meclis sürecinin Ankara’ya taşınmasına zemin hazırladı.
Mustafa Kemal’den Genelge: Ankara’da Yeni Bir Meclis Kuruluyor
İstanbul’un işgali sonrası 18 Mart 1920’de son kez toplanan Osmanlı Meclisi, süresiz tatil edildi. Mustafa Kemal Paşa ise 19 Mart 1920’de yayımladığı genelgeyle Ankara’da olağanüstü yetkili bir Meclis kurulacağını ilan etti. Bu çağrı üzerine, hem yeni seçilen vekiller hem de İstanbul’dan kaçabilen eski vekiller Ankara’da toplandı.
Yeni Bir Dönem: TBMM Açılıyor
22 Nisan’da yayımlanan ikinci genelgede, Meclis’in ülkenin en yüksek otoritesi olacağı duyuruldu. Ertesi gün, 23 Nisan 1920'de Cuma namazının ardından Hacı Bayram Camii önünden başlayan kortej yürüyüşüyle Meclis binasına geçildi ve TBMM resmen açıldı.
Egemenlik Milletindir: Atatürk’ten Tarihi Mesaj
TBMM’nin ilk başkanı Mustafa Kemal Atatürk, milli iradeye verdiği önemi şu sözlerle ifade etti:
“Efendiler, millet önünde, onun hak ettiği bağımsızlığın önünde... her kuvvet ancak milletin irade ve amaçlarına uymak şartıyla yaşayabilir.”
Çocuklara Armağan Edilen Bayram: 23 Nisan
23 Nisan sadece Meclis’in açılış günü değil, aynı zamanda çocuklara armağan edilen ilk ve tek bayram olma özelliğini taşıyor. İlk kez 1927’de kutlanan 23 Nisan Çocuk Bayramı, Atatürk’ün çocuklara verdiği önemin somut bir göstergesi oldu. O yıl, Atatürk arabasını çocuklara tahsis etti, konserler ve balolar düzenlendi. 1933’te ise makamında çocukları ağırlayarak yeni bir geleneğin temellerini attı.
Dünyaya Duyurulan Bağımsızlık Mesajı
23 Nisan 1920 günü yapılan ilk oturumda, Sinop Milletvekili Eşref Bey şu tarihi sözlerle Meclis’in açıldığını ilan etti:
“Milletimizin iç ve dış tam bağımsızlık içinde kendi kendisini yönetmeye başladığını bütün dünyaya ilan ederek, Büyük Millet Meclisi’ni açıyorum.”
