Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı 2024 yılı Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri, İzmir’de gelir dağılımı ve yaşam standartlarına ilişkin çarpıcı veriler sundu. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri esas alınarak yapılan bölgesel hesaplamalar, kentte yoksulluk sınırının altında yaşayan nüfusun arttığını gösterdi.
Medyan gelirin yüzde 60’ı baz alınarak yapılan değerlendirmeye göre İzmir’de yoksulluk sınırının altında yaşayan kişi sayısı 2024 itibarıyla 806 bine ulaştı. Bir önceki yıl bu rakam 764 bin olarak kaydedilmişti. Böylece son bir yılda yaklaşık 42 bin kişinin daha yoksulluk sınırının altına düştüğü belirlendi.
TÜİK verileri, artışın yalnızca sayısal değil oransal olarak da dikkat çekici boyutlara ulaştığını ortaya koydu. İzmir’de yoksulluk oranı 2023 yılında yüzde 17,3 seviyesindeyken, 2024’te yüzde 18,2’ye yükseldi. Bu tablo, İzmir gibi görece yüksek gelir düzeyine sahip bir büyükşehirde yoksulluğun giderek daha görünür hale geldiğine işaret etti.
Öte yandan “yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olan fertlerin oranı”na ilişkin bölgesel veriler de tabloyu ağırlaştırdı. Buna göre İzmir’de yaşayan her 5 kişiden biri; düşük gelir, maddi ve sosyal yoksunluk ya da hanede düşük iş yoğunluğu gibi nedenlerle yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında bulunuyor.
Her 5 haneden biri asgari ücretin altında gelirle geçiniyor
Yakın dönemde açıklanan gelir dağılımı istatistikleri, İzmir’deki hanelerin yüzde 20’sinin aylık gelirinin asgari ücretin altında kaldığını ortaya koymuştu. Bu durum, çalışan nüfusun önemli bir bölümünün geçim sıkıntısı yaşadığını gözler önüne serdi.
Gelir paylaşımındaki eşitsizlik de dikkat çekici boyutlara ulaştı. Kentte hanelerin yüzde 90’ı toplam gelirin yüzde 64,1’ini paylaşırken, en yüksek gelire sahip yüzde 10’luk kesim toplam gelirin yüzde 35,9’unu tek başına aldı.
TÜİK’in verileri, İzmir’de ekonomik büyüklüğe rağmen gelir adaletsizliğinin ve yoksulluk riskinin giderek arttığını ortaya koydu.