Kamu kurumlarını mali açıdan denetleyen en yüksek otorite olan Sayıştay, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 yılı hesaplarını ve harcamalarını mercek altına aldı. Bütçe dengesinin genel olarak korunduğu belirtilse de, rapor 102 ayrı bulguyla belediye yönetiminde ciddi zafiyetler bulunduğunu ortaya koydu.
7 yılda 10 milyar TL’ye yakın zarar
Raporda en çarpıcı tespit, belediyeye bağlı şirketlerin 2017–2024 yılları arasında 9 milyar 755 milyon TL sermaye artışı yapılmasına rağmen sürekli zarar etmesi oldu. Sayıştay, belediye kaynaklarının verimsiz kullanıldığını belirterek, “Mali disipline uyulmadığı takdirde belediyenin sürdürülebilirliği kalmayacaktır” uyarısında bulundu.
Buca Metrosu ihalesi yargıya taşınmalı
Kent tarihinin en büyük yatırımı olarak lanse edilen Buca Metrosu ihalesinde usulsüzlük tespiti yine raporda yer aldı. En düşük teklifi veren firma yerine ikinci teklif sahibine ihalenin verilmesi nedeniyle belediyenin zarara uğradığı, önceki raporlarda belirtilmesine rağmen “adli sürecin başlatılmadığı” vurgulandı. Sayıştay, ilgili kamu görevlileri hakkında işlem yapılması gerektiğini belirtti.
Görevi olmayan şube müdürleri
Raporda, Genel Sekreterlik kadrosundaki 18 şube müdüründen 13’ünün başka birimlere atandığı, ancak bu kişilerin fiilen görev yapmadığı tespit edildi. Sayıştay, “Görev verilmemesi anlaşılabilir bir durum değildir. Bu kişilere kadrolarının gerektirdiği görevler verilmeli ya da başka bir pozisyona atanmaları sağlanmalıdır” ifadelerine yer verdi.
Sınavsız dalgıç atamaları
Denetimde, üç personelin unvan değişikliği sınavına girmeden dalgıç kadrosuna atandığı ortaya çıktı. Sayıştay, bu atamaların iptal edilmesini istedi.
Gazeteciler Cemiyeti’nden 24 yıllık kira bedeli istenecek
2001 yılından beri İzmir Gazeteciler Cemiyeti’nin kullanımında olan Karataş Basın Lokali ile ilgili çarpıcı bulgulara da yer verildi. Cemiyetten bugüne dek hiçbir kira veya ecrimisil bedeli alınmadığı, bu nedenle 24 yıla ait kira bedelinin tahsil edilmesi gerektiği belirtildi.
Gaziemir’deki riskli binalar derhal yıkılmalı
2007’de riskli yapı olarak tespit edilen Makine İkmal ve Onarım Dairesi binalarının hâlâ kullanılmakta olduğu, can güvenliği açısından bir an önce boşaltılıp yıkılması gerektiği uyarısı yapıldı.
İki ilçede imar planı yok
Raporda, İzmir’in Kiraz ve Beydağ ilçeleri ile altı ilçedeki bazı mahallelerin nazım imar planlarının bulunmadığı belirtildi. Sayıştay, “Düzenli kentleşme için bu planların acilen yapılması gerekir” dedi.
Otoparklarda gelir kaybı
Yol kenarı otoparklarda araçların günlerce park ettiği, ancak süreye göre ücret alınmadığı belirlendi. Sayıştay, otoparkların saatlik ücretlendirme sistemiyle işletilmesi veya personel eksikliği varsa kiraya verilmesi gerektiğini bildirdi.
Portakal Vadisi ihalesinde usulsüzlük
Buca’daki Portakal Vadisi projesinde yüklenici firmanın işi tamamlamaması nedeniyle belediye birimlerinin inşaata devam ettiği ve bunun kamu zararına yol açtığı belirtildi. Raporda, Fen İşleri’nin yüklenicinin yerine çalışmasının “şirkete haksız kazanç sağladığı” ifade edilerek, sorumlular hakkında idari ve hukuki sürecin başlatılması istendi.
Aynı işi üç farklı şirket yapıyor
Büyükşehir’e bağlı şirketlerin aynı alanlarda faaliyet göstermesinin verimsizlik ve mali yük oluşturduğu vurgulandı. Sayıştay, “Şirketlerin benzer hizmet alanlarında çalışması kamu kaynaklarının planlı ve ekonomik kullanımına aykırıdır” dedi.
Ehliyetini kaptıran şoför çalıştırılamaz
Alkollü araç kullanarak ehliyetini kaptıran şoförlerin belediyede başka birimlerde çalışmaya devam ettiği tespit edildi. Sayıştay, bunun yasaya aykırı olduğunu belirterek “ehliyeti alınan personelin görevine son verilmesi” gerektiğini bildirdi.
Toplu sözleşmede eş ve çocuk maddesi kaldırılsın
Bazı toplu iş sözleşmelerinde, iş kazasında ölen veya malulen ayrılan personelin eş ya da çocuklarının sınavsız işe alınmasına yönelik hüküm bulunduğu görüldü. Sayıştay, bunun liyakat ve eşitlik ilkesine aykırı olduğunu belirterek, bu tür maddelerin sözleşmelerden çıkarılmasını istedi.
Zeytin ağaçları hâlâ atıl durumda
Önceki yıllarda da raporlara yansıyan 37 bin 574 zeytin ağacının hâlâ gelir getirici biçimde kullanılmadığı tespit edildi. Sayıştay, ağaçlardan elde edilecek ürünlerin belediye bütçesine kazandırılması gerektiğini hatırlattı.
Basmane Çukuru uyarısı
Raporda, 20 bin 866 metrekarelik Basmane Çukuru arazisinin 1997’den bu yana atıl durumda olduğu belirtildi. Sayıştay, “Şehrin merkezinde bulunan bu taşınmazın ekonomik olarak değerlendirilmesi, güvenlik ve verimlilik açısından zorunludur” değerlendirmesinde bulundu.